Lexicalisation Patterns of Rendering Path Descriptions in Polish Translation from English

Dorota Chłopek

doi:10.18690/scn.5.2.37–55.2012

Dorota Chłopek Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

DOI: https://doi.org/10.18690/scn.5.2.37–55.2012

Ključne besede: Talmy, tipologija, prevajanje, vzorec, angleščina, poljščina

Povzetek

Vzorci leksikalizacije opisa poti v poljskih prevodih iz angleščine

Članek govori o izrazito dvokategorijalni tipologiji jezikov, ki jo je razvil Talmy. Raziskovalec izpostavlja jezike, ki pot ali cilj označijo zunaj glagolskega okvira (»satelitsko uokvirjeni jeziki«), ter jezike, ki pot ali cilj označijo znotraj glagola (»glagolsko uokvirjeni jeziki«), in sicer v smislu združevanja semantične komponente poti – bodisi kot »satelitsko« umeščene ob načinovni glagol ali ob glagolski koren. Slobin je to tipologijo razširil z uvedbo razreda ekvivalentno uokvirjenih jezikov. Angleščina in poljščina sta oba satelitsko uokvirjena jezika, vendar avtorica ugotavlja, da angleščina pogovorno izraža ideje s strukturami, ki leksikalizirajo natančno pot skozi satelite, poljski prevod pa to pot nevtralizira, spreminja ali opušča pot, izraženo v originalu.

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Biografija avtorja

Dorota Chłopek, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Bielsko-Biała, Poljska. E-pošta: dorotach@ath.bielsko.pl

Literatura

Bożenna BOJAR, 1979: Opis semantyczny czasowników ruchu oraz pojęć związanych z ruchem. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Dwight BOLINGER, 1971: The Phrasal Verb in English. Cambridge: Harvard University Press.
Dorota CHŁOPEK, 2010a: English constructions with directional particles and prepositions – patterns of Polish translation. Ed. Mario Brdar. Osijek. (Jezikoslovlje 11.2). 155–195.
– –, 2010b: "Landscape" verbalised through English in translation into Polish: Similarities and differences. Ed. Richard Repka. Sládkovičovo: Vysoká Škola Visegrádu v Sládkovicove. (Fórum cudzích jazykov 2). 25–38.
– –, 2008a: Scenes Constructed by English Spatial Particles Expressed in Polish. Bielsko-Biała: Wydawnictwo ATH.
– –, 2008b: Angielskie partykuły przestrzenne w tłumaczeniu na język polski: aspekty semantyczne i pragmatyczno-pojęciowe. Bielsko-Biała: Wydawnictwo ATH.
Ewa DĄBROWSKA, 1997: Cognitive Semantics and the Polish Dative. Berlin: Mouton de Gruyter.
Stanisław DUBISZ (ed.), 2006: Uniwersalny słownik języka polskiego, A-J, K-Ó, P-Ś, T-Ż. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Vyvyan EVANS, Melanie GREEN, 2006: Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Luna FILIPOVIĆ, 2010: The importance of being a prefix: Prefixal morphology and the lexicalization of motion events in Serbo-Croatian. Eds. Victoria Hasko, Renee Perelmutter. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. (New Approaches to Slavic Verbs of Motion). 247–266.
Kira GOR, Svetlana COOK, Vera MALYUSHENKOVA, Tatyana VDOVINA, 2010: Russian verbs of motion: Second language acquisition and cognitive linguistics perspectives. Eds. Victoria Hasko, Renee Perelmutter. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. (New Approaches to Slavic Verbs of Motion). 361–381.
Rodney D. HUDDLESTON, Geoffrey K. PULLUM, 2002: The Cambridge Grammar of the English Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Zenon KLEMENSIEWICZ, 1963: Zarys składni polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Anetta KOPECKA, 2010: Motion events in Polish: Lexicalization patterns and the description of Manner. Eds. Victoria Hasko, Renee Perelmutter. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. (New Approaches to Slavic Verbs of Motion). 225–246.
Zdzisława KRĄŻYŃSKA, 2000: Staropolskie konstrukcje z przyimkami. Vol. I. Poznań: Wydawnictwo WiS.
George LAKOFF, Mark JOHNSON, 2003 [1980]: Metaphors We Live By. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Seth LINDSTROMBERG, 1998: English Prepositions Explained. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Tatiana NIKITINA, 2010: Variation in the encoding of endpoints of motion in Russian. Eds. Victoria Hasko, Renee Perelmutter. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. (New Approaches to Slavic Verbs of Motion). 267–290.
Ekaterina V. RAKHILINA, 2010: Verbs of rotation in Russian and Polish. Eds. Victoria Hasko, Renee Perelmutter. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. (New Approaches to Slavic Verbs of Motion). 291–316.
Zygmunt SALONI, Marek ŚWIDZIŃSKI, 2007: Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dan I. SLOBIN, 2004: The Many Ways to Search for a Frog: Linguistic typology and the expression of motion events. Eds. Sven Strömqvist, Ludo Verhoeven. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. (Relating events in narrative: Vol. 2. Typological and contextual perspectives). 219–257.
– –, 2003: Language and Thought Online: Cognitive Consequences of Linguistic Relativity. Eds. Dedre Gentner, Susan Goldin-Meadow. Massachusetts Institute of Technology. (Language mind: advances in the study of language and thought). 157–190.
Leonard TALMY, 2003 [2000]b: Toward a Cognitive Semantics. Vol. I: Concept Structuring Systems. Cambridge, Massachusetts/London, England: The MIT Press.
– –, 2003 [2000]b: Toward a Cognitive Semantics. Vol. II: Typology and Process in Concept Structuring. Cambridge, Massachusetts/London, England: The MIT Press.
– –, 2007 [1985]: Lexical Typologies. Ed. Timothy Shopen. Cambridge: Cambridge University Press. (Language Typology and Syntactic Description. Vol. III: Grammatical Categories and the Lexicon). 66–168.
Zofia ZARON, 2005: Wykładnikami lokalizacji – konstrukcje przysłówkowe czy przyimkowe? Ed. Maciej Grochowski. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. (Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego). 45–55.
__________________________
The sources of the examples from (1) to (15)
Joanne K. ROWLING, 2003: Harry Potter and the Order of Phoenix. London: Bloomsbury Publishing. 7–80.
Joanne K. ROWLING, 2004: Harry Potter i Zakon Feniksa. Translated by Andrzej Polkowski. Poznań: Harbor Point Sp. z o.o. Media Rodzina.